مغز نوزادان قبل از تولد برای زبان مادری آماده می شود
پژوهش های انجمن پیشرفت علم آمریکا (AAAS) نشان می دهد نوزادان قبل از آنکه پا به این جهان بگذارند در دوران جنینی در شکم مادر خود برای یادگیری زبان مادری شان آماده می شوند.
این انجمن در ماه نوامبر ۲۰۲۳ مقاله جالبی به قلم نیلا حسین منتشر کرد که پرده از راز شگفت انگیزی برمی دارد. ماجرا از این قرار است که نوزادان انسان در طول سال اول زندگی خود، زبان را با سرعتی خیره کننده یاد می گیرند، اما این موضوع که آیا قرار گرفتن در معرض زبان قبل از تولد، مغز آنها را برای یادگیری یک زبان خاص آماده می کند یا خیر، همواره یک راز بوده است. اکنون، تحقیقات جدید در انجمن پیشرفت علم آمریکا نشان می دهد که” امواج مغزی نوزادان بلافاصله پس از تولد با زبانی که اغلب در رحم در معرض آن قرار گرفته بودند، هماهنگ است”!
نویسندگان این مقاله می نویسند:« این نتایج قانع کننده ترین شواهد تا به امروز را ارائه می دهند که نشان می دهد تجربه زبانی، حتی قبل از تولد، سازماندهی عملکردی مغز نوزاد را شکل می دهد»!
اگرچه بیشتر نوزادان به عنوان «شنوندگان جهانی» (universal listeners) در نظر گرفته می شوند – یعنی مجهز به یادگیری هر زبان انسانی در کل جهان و در تمام زبان ها هستند – اما مغز نوزادان تا اولین سالگرد تولدشان برای شنیدن و یادگیری صداهای زبان مادری شان آماده و تخصصی شده است. در حالی که این سال اول برای رشد زبان بسیار مهم است، تحقیقات نشان می دهد که تجربه قبل از تولد نیز ممکن است به فراهم کردن زمینه برای درک شنوایی و گفتار زبان مادری کمک کند.
در فاصله ماههای پنجم تا هفتم بارداری، جنین می تواند صداهای خارج از رحم را بشنود. تنها چند روز پس از تولد، نوزادان نشان داده اند که صدای مادر و زبان مادری خود را به صداهای دیگر ترجیح می دهند. نوزادان همچنین می توانند ریتم‌ها و ملودی های شنیده شده در رحم را تشخیص دهند و قرار گرفتن در معرض موسیقی قبل از تولد ممکن است به آنها در توسعه توانایی‌های موسیقی کمک کند. اما مشخص نیست که آیا همین امر را می‌توان در مورد زبان نیز گفت یا خیر!
اکنون، بندتا ماریانی، دانشجوی دکترا در مرکز علوم اعصاب پادووا در دانشگاه پادووا ایتالیا، و همکارانش دریافته اند که نوزادانی که در خواب هستند و اخیراً در معرض زبان مادری مادر خود قرار گرفته اند، سیگنال های مغزی مرتبط با یادگیری بلند مدت گفتار و زبان را نشان می دهند.
اندازه گیری امواج مغزی نوزاد برای یافتن اثری از زبان آموزی دوران جنینی
محققان ۳۳ مادر باردار فرانسوی زبان را از بخش زایمان بیمارستان رابرت دبره در پاریس انتخاب کردند و در آنجا از تکنیکی به نام نوار مغزی (EEG) برای نظارت بر امواج مغزی نوزادان آنها در فاصله یک تا پنج روز پس از تولد استفاده کردند.
جودیت گروین، استاد گروه روانشناسی رشد و روانشناسی اجتماعی در دانشگاه پادووا و محقق ارشد مرکز علوم اعصاب و شناخت یکپارچه، دانشگاه پاریس سیتی، گفت:« در بزرگسالان، می دانیم که مجموعه ای از نوسانات عصبی یا امواج مغزی در درک گفتار و زبان نقش دارند».«امواجی که در فرکانس های مختلف نوسان می کنند، با ریتم واحدهای مختلف گفتار، مانند هجا یا صداهای گفتاری منفرد، همسو می شوند».
در این آزمایش و در کارهای قبلی، محققان از الکتروآنسفالوگرافی یا همان نوار مغز استفاده کردند تا مشخص کنند که آیا این ساختار مغز، که در بزرگسالان با تجربه زبانی بسیار بیشتر وجود دارد، از قبل تا حدی در مغز نوزاد وجود دارد یا خیر ؟ اما اگر چنین است، آیا ریتم هایی که مغز آنها تولید می کند می تواند از قبل با ریتم های زبانی که اغلب در رحم می‌شنیدند، همسو باشد؟
در حالیکه نوزادان خواب بودند، محققان نسخه های فرانسوی، اسپانیایی و انگلیسی داستان کودکانه «گلدیلاک و سه خرس» را به ترتیب های مختلف پخش کردند که هر مجموعه با سه دقیقه سکوت شروع و پایان می یافت، که در آن امواج مغزی نوزادان را ثبت می کردند. نوزادان به کلاه هایی حاوی ۱۰ الکترود فعال مجهز شدند که در نواحی پوشاننده مغز مرتبط با درک شنوایی و گفتار در نوزادان قرار داده شدند.
الکترودها فعالیت الکتروفیزیولوژیک را به صورت سیگنال های فرکانسی اندازه گیری کردند که به محققان کمک کرد تا مشخص کنند که آیا شنیدن این زبان ها، امواج مغزی مرتبط با پردازش عناصر مختلف گفتار را فعال می کند یا خیر – مانند نوسانات تتا (۴ تا ۸ هرتز) که با شنیدن هجاها مرتبط هستند، یا نوسانات گاما (۳۰ تا ۶۰ هرتز) که با واحدهای متمایز صدا که به عنوان واج شناخته می شوند، مرتبط هستند.
گروین توضیح داد: «الکتروآنسفالوگرای مؤثر است چون فعالیت مغز را مستقیماً در مقیاس زمانی، در کسری از ثانیه، اندازه گیری می کند که برای تشخیص دینامیک زمانی نوسانات عصبی ضروری است.الکتروآنسفالوگرافی کاملاً غیرتهاجمی است نوزادان به خوبی آن را تحمل می کنند». ماریانی توضیح داد که سیگنال‌های ثبت شده در نوار مغز با استفاده از روشی پردازش شدند که به اندازه گیری میزان «حافظه» (همبستگی‌های دوربرد) موجود در آنها کمک می کند.
ماریانی گفت: «در مورد ما، این اندازه گیری شواهدی از یادگیری زبان، به عبارت دیگر تغییرات پایدار در فعل و انفعالات مغز پس از قرار گرفتن در معرض زبان، به ویژه پس از شنیدن زبان قبل از تولد، را نشان داد».
رشد زبان در سال های اول زندگی
آیا نوزادانی که این «آمادگی زبانی» قبل از تولد را از دست می دهند – مانند فرزندخوانده‌های بین المللی یا نوزادانی که ناشنوا به دنیا آمده اند – در مراحل بعدی زندگی از نظر رشدی آسیب می بینند؟ گروین پاسخ داد که لزوماً اینطور نیست. او توضیح داد که تجربه زبانی قبل از تولد، رشد زبان را تقویت یا پشتیبانی می کند، اما نتایج رشد زبان را تعیین نمی کند.
این مطالعه بخشی از یک پروژه بزرگتر به رهبری گروین بود تا بفهمد چگونه درک زبان و گفتار قبل از تولد و همچنین در دو سال اول زندگی، زمانی که رشد زبان با تجربیات قبل و بعد از تولد شکل می گیرد، توسعه می یابد.
گروین گفت: «ما در حال بررسی و پیگیری نوزادان در سنین مختلف هستیم تا ببینیم آیا و چگونه این ساز و کارهای عصبی از رشد زبان در مراحل بعدی پشتیبانی می‌کنند. الکتروآنسفالوگرافی می تواند در طول عمر مورد استفاده قرار گیرد، بنابراین می‌توانیم از همان روش و طراحی مطالعه برای سنین مختلف مورد مطالعه در پروژه بزرگتر استفاده کنیم».
ماریانی افزود: «این تکنیک مطمئناً می تواند در آینده به ما کمک کند تا میزان تغییر توانایی های یادگیری با افزایش سن نوزاد را مشخص کنیم و پی ببریم که هنگام یادگیری زبان کدام باندهای فرکانسی در سنین مختلف هدف قرار می گیرند».
گروین توضیح داد که چگونه نوزادان یک روزه، شش ماهه یا دو ساله، الگوهای متفاوتی از فعالیت مغزی را نشان می دهند، چون تجربیات پس از تولد همچنان نوسانات عصبی آنها را تنظیم می کند. در آینده، مطالعه این الگوها در مراحل مختلف زندگی می تواند به محققان کمک کند تا نقاط عطف مهم رشد زبان، مانند یادگیری کلمات را بهتر درک کنند.
دیدگاهتان را بنویسید