چت جی‌ پی‌ تی در ترجمه: آیا ترجمه با هوش مصنوعی دقیق و بی‌ عیب است؟

Hits: 0

 حامد جلالی فر – مترجم و پژوهشگر ترجمه

چت جی‌ پی‌ تی و ابزارهای مشابه  برای ترجمه با هوش مصنوعی به سرعت در حال گسترش هستند. بسیاری از افراد از این ابزارها برای  ترجمه رایگان با چت جی پی تی استفاده می‌ کنند. این فناوری به کاربران این امکان را می‌ دهد که متون مختلف را به سرعت از زبان انگلیسی به فارسی و بالعکس ترجمه کنند. اما آیا این ترجمه‌ ها دقیق و بی‌ عیب هستند؟ آیا ترجمه با هوش مصنوعی می‌ تواند جایگزین مترجم انسانی شود؟

فرآیند ترجمه با هوش مصنوعی

ترجمه با هوش مصنوعی اساساً به معنای استفاده از الگوریتم‌ ها و مدل‌ های پیچیده‌ ای است که بر اساس داده‌ های آماری و زبانشناسی، متن را از زبان مبدا به زبان مقصد ترجمه می‌ کنند. این مدل‌ ها از طریق یادگیری ماشین و تجزیه و تحلیل میلیون‌ ها جمله و عبارت در زبان‌ های مختلف، قادر به تولید ترجمه‌ هایی هستند که به ظاهر صحیح به نظر می‌ رسند. با این حال، به دلیل عدم توانایی در درک دقیق مفاهیم فرهنگی و معنایی عمیق، ممکن است ترجمه با هوش مصنوعی دچار اشتباهاتی شود.

دقت و صحت ترجمه با هوش مصنوعی: چالش‌ ها و اشتباهات

در حالی که ترجمه رایگان با چت جی پی تی در بسیاری از مواقع می‌تواند سریع و مناسب باشد، اما این ابزارها همچنان در موارد خاص و پیچیده دچار خطا می‌شوند. اشتباهات رایج ممکن است ناشی از تفاوت‌ های گرامری(دستوری)، معنایی و فرهنگی باشد که مدل‌ های هوش مصنوعی قادر به شبیه‌ سازی آنها به طور دقیق نیستند. مثلاً در ترجمه اصطلاحات خاص، جملات دوپهلو یا عبارات عامیانه، چت جی‌ پی‌ تی ممکن است نتواند معانی درست را انتقال دهد.

زبان موجودی زنده و پویاست. هر زبانی درحال تحول و تکامل است. با توجه به اینکه زبان ابزار انتقال داده ها و اطلاعات و اخبار است هر روز داده ها و اخبار جدیدی در دنیا مطرح می شوند که هوش مصنوعی در مورد آنها آموزش ندیده است. مطمئنا هوش مصنوعی در ترجمه مسائل بروز مثل رویداهای خبری درحال وقوع به خصوص ترجمه مطالب ویدئویی و کنفرانس های خبری و سخنرانی های بروز دنیا  دچار چالش می شود چون ترجمه این مطالب  نیازمند اشراف به جزئیات دقیق مسائلی است که هر لحظه خلق می شوند. من به عنوان نویسنده این مقاله و با توجه به سابقه ۲۵ ساله کار حرفه ای مترجمی در تحریریه اخبار بین الملل به خوبی مطلع هستم که در پوشش رویدادهای خبری لحظه ای مثل مناظرات انتخابات ریاست جمهوری آمریکا با مسائل بسیار پیچیده ای که در خود دارد یا سخنرانی های حساس مقامات کشورها در سازمان ملل متحد و ترجمه اسناد مهم که علائم اختصاری به صورت لحظه ای در آن خلق می شوند ، انتظار ترجمه دقیق و بی نقص از هوش مصنوعی انتظاری نابجا  است. هنوز هوش مصنوعی که در یوتیوب به صورت خودکار زیر نویس تولید می کند – و بسیاری از افراد با سطح زبان ضعیف تا متوسط به آن متکی هستند – زیر نویس هایی ناقص هستند و نمی توانند خیلی از کلمات را درست بشنوند. یعنی هوش مصنوعی هنوز نمی تواند ویدئوهای یوتیوب را به زبان انگلیسی درست و صحیح پیاده کند چه رسد به اینکه بخواهد مطالب پیچیده را اولا درست بشنود و ثانیا برای تک تک آنها معادل های درست در زبان های مقصد تولید کند. توجه داشته باشید که وقتی از هوش مصنوعی صحبت می کنیم صرفا یک طرف ترجمه فارسی و ضرورتا طرف دیگر آن زبان انگلیسی نیست. تعداد زوج های زبانی در دنیا آنقدر زیاد است که تکمیل شدن هوش مصنوعی در تمام این جنبه ها کار بسیار دشواری است. شما فقط زوج زبانی فارسی- انگلیسی را اگر تصور کنید این زوج زبانی ترجمه ای دو طرفه دارد یعنی ” انگلیسی به فارسی ” و ” فارسی به انگلیسی” ! حالا همین زبان فارسی را با تمام زبان های دنیا به صورت زوج در نظر بگیرید و تک تک زبان های دنیا را به صورت زوج با زبان های دیگر در نظر بگیرید خودتان متوجه خواهید شد که چقدر تعداد زوج های زبانی برای ترجمه زیاد است.

در ادامه به برخی از چالش های هوش مصنوعی در ترجمه اشاره می کنیم:

زمان و دقت در اطلاعات روز:

یکی از  بزرگ‌ ترین چالش‌ ها برای هوش مصنوعی، مسئله دقت در ترجمه‌ های مربوط به موضوعات روز است. به عنوان مثال، در کنفرانس‌ های خبری یا ویدئوهای پخش زنده، اطلاعات به سرعت تغییر می‌ کنند و گاهی زمان دقیق انتشار اطلاعات از لحاظ زمانی، بسیار حساس است. هوش مصنوعی برای درک این تغییرات نیاز به بروز رسانی و ورودی‌ های جدید دارد که ممکن است در بعضی موارد آن را از دریافت و پردازش درست این اطلاعات باز دارد. برای مثال، در یک کنفرانس خبری، ممکن است جملات و اصطلاحات جدید، تغییرات سریع در مفاهیم و یا نام‌های خاص به طور آنی وارد صحبت‌ ها شوند که هوش مصنوعی قادر به شناسایی و ترجمه دقیق آنها به صورت لحظه ای نیست.

کمبود زمینه ها، چارچوب ها و شناخت فرهنگی:

هوش مصنوعی برای ترجمه دقیق، نیاز به فهم عمیق‌تری از زمینه‌ ها، چارچوب کلام و متن و اصطلاحات فرهنگی دارد. به‌ ویژه در کنفرانس‌ های خبری که ممکن است از طنز، ایهام یا اصطلاحات خاص محلی استفاده شود. برای هوش مصنوعی سخت است که معنی دقیق و انتقال صحیح را در نظر بگیرد. مثلا ممکن است در گفتگویی یک اصطلاح خاص با معانی مختلف وجود داشته باشد که ترجمه آن تنها به معنی لغوی بستگی نداشته باشد، و در این موارد سیستم‌ های هوش مصنوعی قادر به درک آن دقیقاً به‌طور درست نیستند.

محدودیت های فنی و تکنیکی در تشخیص صدا و ترجمه به‌ صورت زنده:

در کنفرانس‌ های خبری یا ویدئوهای زنده، محدودیت های فنی و تکنیکی برای سیستم‌های ترجمه ماشینی وجود دارد. مثلاً، وقتی چند نفر همزمان صحبت می‌ کنند، سیستم‌ های هوش مصنوعی ممکن است در تشخیص کلمات و جملات دچار مشکل شوند و در نتیجه ترجمه‌ هایی که ارائه می‌ دهند، نادرست یا ناقص باشند.

زبانشناسی و تغییرات زبانی سریع:

زبان و اصطلاحات در زمینه‌ هایی مانند سیاست، اقتصاد یا حتی فرهنگ، ممکن است با سرعت تغییر کنند. هوش مصنوعی به‌ طور معمول بر روی مدل‌های آماری و یادگیری ماشینی بنا شده است که ممکن است نتوانند تغییرات زبانی روز به روز را با سرعت کافی جذب و بروزرسانی کنند. این امر می‌ تواند منجر به مشکلاتی در ترجمه صحیح کلمات و جملات جدید شود که در متون کنفرانس‌ ها یا اخبار به کار رفته‌ اند.

در مجموع، هوش مصنوعی قادر به ترجمه دقیق ویدئوها و کنفرانس‌های خبری نیست چرا که نیاز به پردازش دقیق و متنی دارد که مستلزم درک لحظه‌ ای از محتوا و زمینه‌ های پیچیده، تغییرات زبانی سریع، و اطلاعات بروز است. سیستم‌ های هوش مصنوعی هنوز نتوانسته‌ اند به این سطح از درک و دقت برسند که بتوانند در همه شرایط ترجمه‌ ای دقیق و قابل اعتماد ارائه دهند.

نقش مترجم انسانی:  هوش طبیعی در برابر هوش مصنوعی

در اینجا، نقش مترجم انسانی برجسته می‌ شود. مترجم انسانی با بهره‌گیری از هوش طبیعی خود، قادر است به دقت و درستی ترجمه‌ ای انجام دهد که هم از نظر معنایی و هم از نظر فرهنگی به زبان مقصد و مخاطب هدف نزدیک باشد. بر خلاف ترجمه با هوش مصنوعی که بیشتر به داده‌ ها و الگوریتم‌ ها متکی است، مترجم انسانی می‌ تواند درک عمیق‌ تری از متن و فرهنگ‌ ها داشته باشد و در نتیجه ترجمه‌ ای دقیق و مناسب ارائه دهد. به همین دلیل، برای متون تخصصی و پیچیده، همچنان ترجمه انسانی ارجح است.برای ترجمه ویدئوها و سخنرانی های سیاسی و اقتصادی مهم به خصوص در خبرگزاری ها و رادیو تلویزیون های سراسر جهان ، همچنان مترجمان انسانی حرف اول و آخر را می زنند.

چت جی‌ پی‌ تی: یک ابزار کمکی برای مترجمان حرفه‌ ای

چت جی‌ پی‌ تی و سایر ابزارهای ترجمه با هوش مصنوعی به هیچ عنوان جایگزین مترجم انسانی نیستند. بلکه این ابزارها به‌ عنوان یک ابزار کمکی برای تسریع در ترجمه و ایجاد پیش‌ نویس‌های اولیه عمل می‌کنند. ترجمه رایگان با چت جی پی تی می‌تواند به مترجمان کمک کند تا زمان بیشتری را برای ویرایش و بهبود ترجمه صرف کنند. این ابزار به ویژه در ترجمه‌ های عمومی و روزمره مفید است، اما برای متون تخصصی‌ تر و پیچیده‌ تر، همچنان نیاز به دخالت مترجم انسانی وجود دارد.

یکی از رایج ترین کمک ها برای مترجمان نوپا است. با توجه به لزوم تسلط مترجمان در دنیای امروز به مهارت تایپ، شاید بسیاری از نومترجمان نتوانند تایپ سریع و ده انگشتی انجام دهند. این دسته از مترجمان وقتی متن انگلیسی را به هوش مصنوعی می دهند تا ترجمه انجام دهد، اولین دستاورد هوش مصنوعی یک ابزار کمکی به نام تایپیست است و کل متن را فارسی تحویل مترجم می دهد. در اینجا مترجم با یک متن تایپ شده روبرو است که فقط باید آن را ویرایش کند.

نتیجه‌ گیری درباره نقش چت جی پی تی در ترجمه

در نهایت، می‌ توان گفت که ترجمه با هوش مصنوعی و ترجمه رایگان با چت جی پی تی می‌تواند ابزارهایی مفید برای تسریع و تسهیل فرایند ترجمه باشند، اما این ترجمه‌ ها همواره دقت و صحت ترجمه‌ های انسانی را ندارند. مترجم انسانی با دانش زبانی و فرهنگی خود، می‌ تواند ترجمه‌ هایی دقیق و مناسب ارائه دهد که هوش مصنوعی قادر به انجام آنها نیست. بنابراین، ترجمه با هوش مصنوعی   به معنای «کپی پیست کردن» نیست! بلکه یک ابزار کمکی برای مترجمان حرفه‌ ای است که می‌ تواند در کنار کار انسانی قرار گیرد.

در مقالات دیگر از گروه زبان و ترجمه جلالی فر به صورت دقیق تر به این موضوع خواهیم پرداخت. بحث هوش مصنوعی بحث بسیار جدید و گسترده ای است که باید هر موضوع آن در ترجمه به صورت مجزا مورد بررسی قرار گیرد.

برای مشاوره و انجام ترجمه‌ های دقیق و تخصصی، می‌ توانید با info@jalalifar.com تماس بگیرید.