هوش مصنوعی ، ناکام بزرگ در ترجمه ی فرهنگ و بومی سازی در ترجمه
نویسنده: حامد جلالی فر
این روزها بازار استفاده از هوش مصنوعی بسیار داغ شده است. بسیاری پیش بینی می کنند که خیلی از مشاغل با ورود هوش مصنوعی حذف شوند. یکی از حرفه هایی که بیم حذف آن وجود دارد حرفه مترجمی است. اما آیا واقعا هوش مصنوعی می تواند حرفه مترجمی را حذف کند؟
پاسخ به این سوال به صورت یک «بله» یا « خیر» ساده نیست چون این موضوع ابعاد وسیعی دارد. این مقاله تلاش می کند با بررسی مصداقی در بحث «بومی سازی ترجمه» ثابت کند که حرفه مترجمی با ورود هوش مصنوعی قابل حذف نیست چون در نهایت نظر مترجم و لحاظ کردن بینش انسانی در ویرایش نهایی ترجمه است که نقش بسیار موثری در موفقیت شرکت ها در بازارهای هدف دارد.متنی که با اتکای صرف به هوش مصنوعی ترجمه شده باشد فاقد مولفه های فرهنگی و ظرایف مورد نظر در بومی سازی محصول در بازار هدف و تولید محتوای مناسب برای آن است.
بومی سازی یکی از زیرمجموعه ها در حرفه مترجمی است که بحث ترجمه هنجارهای فرهنگی و بومی سازی محتوا را دنبال می کند. نظر مترجم انسانی در بحث بومی سازی (localization ) حرف آخر را می زند.
هوش مصنوعی این قابلیت را دارد که خطاهای ترجمه را کاهش دهد و بومی سازی را تسهیل کند، اما موفقیت کامل در این بحث، نیازمند ترکیبی از کارایی هوش مصنوعی با تخصص فرهنگی، نظارت انسانی و راهبردهای تطبیقی است.
نکات کلیدی
- هوش مصنوعی خطاهای ترجمه را کاهش می دهد، اما لحاظ کردن ظرافت های فرهنگی همچنان به تخصص انسانی نیاز دارد.
- بومی سازی موفق برای شرکت ها و کسب و کارها، کارایی هوش مصنوعی را با راهبردهای تطبیقی و نگرش ها محلی ترکیب می کند.
- نادیده گرفتن فرهنگ در بازارهای جهانی، دو خطر را به همراه دارد. یکی از دست دادن فروش شرکت ها و محصولات و دیگری لطمه زدن به اعتبار کسب و کارهاست.
در سال ۲۰۲۵، هوش مصنوعی «لارا»( LARA) – که یک هوش مصنوعی برای ترجمه حرفه ای است، فقط ۲.۴ خطای ترجمه در هر ۱۰۰۰ کلمه را ثبت کرد – این رقم در مقایسه با حدود ۱۲ خطای معمول در ترجمه های قدیمی ماشینی ، تفاوت چشمگیری را نشان می دهد. با این حال، اگرچه هوش مصنوعی اشتباهات فنی در ترجمه را کاهش می دهد، اما چالش عمیق تری به نام «طنین فرهنگی» در محتوای ترجمه را حل نکرده است.
طبق تحقیقات «شاپیفای»( Shopify)، کسب و کارهایی که روی بومی سازی و شخصی سازی محصول سرمایه گذاری می کنند، ۱۰ تا ۱۵ درصد نرخ تبدیل بالاتری دارند.
حدود ۳۰ درصد از شکست کسب و کارها و شرکت های بین المللی در زمینه بومی سازی در سال ۲۰۲۴ به دلیل اتکای بیش از حد به خروجی های خام هوش مصنوعی رخ داده است – که منجر به از دست دادن فروش، از بین رفتن اعتماد مصرف کننده و لطمه زدن به اعتبار شرکت ها شده است.
موفقیت یک کسب و کار برای «جهانی شدن»، در گرو یک راهبرد انعطاف پذیر است که هوش مصنوعی را با پیشینه فرهنگی و نظارت انسانی ترکیب کند. در این مقاله، نکات خود را در مورد استفاده از هوش مصنوعی و ترکیب آن با پیشینه فرهنگی برای عملی کردن «بومی سازی» به اشتراک می گذارم. به بیانی دیگر هر کسب و کاری برای معرفی خود در بازار مقصد نیازمند تولید محتوا به زبان بازار مقصد است تا بتواند با مشتریان هدف در آن بازار ارتباط برقرار کند. اگر قرار باشد شرکت ها در تولید محتوا و ترجمه ی آنها به زبان بازار مقصد ،صرفا از هوش مصنوعی استفاده کنند، ظرافت های فرهنگی نادیده گرفته می شوند. ضرورت های بازاریابی که در ادامه توضیح داده می شوند ضرورت وجود مترجم انسانی در هنگام ترجمه و تولید محتوا به زبان مقصد را مورد تاکید قرار می دهد.
ضرورت توجه به «تناسب محصول و خدمات» هنگام ترجمه
مصرف کنند گان انتظار دارند برندها نیازهای منحصر به فرد آنها را درک کنند. مطالعات نشان می دهد ۶۶٪ از مشتریان دوست دارند که شرکت ها پیشنهادات خودشان را به صورت شخصی سازی ، ارائه کنند. محصولاتی که متناسب با فرهنگ آنها طراحی شده باشند، ۱۵ تا ۲۰ درصد نرخ تبدیل فروش بالاتری دارند.
بزرگترین تله ای که ممکن است شرکت ها گرفتارش شوند، انتظار از هوش مصنوعی برای تشخیص تفاوت های ظریف فرهنگی است! نکته این است که بومی سازی موفق، به شکل یک بسته نیست که در یک قالب کلی ترجمه شود یا اینکه تغییر دادن یک رابط کاربری(Interface) نیست؛ بلکه به معنای گنجاندن محصول در منطق فرهنگی بازارِهدف هست. این امر به معنای استفاده از کارشناسان محلی، آزمایش محصول از سوی کاربر و چابکی در تطبیق راهبردها در گذر زمان است.
شرکت «آیکیا» در ژاپن در ابتدا با ارائه مبلمان استاندارد اروپایی خود مشکل داشت و این مبلمان با استانداردهای ژاپنی مطابقت نداشت. بنابراین این شرکت بر اساس تحقیقات بازار و بازخورد(واکنش) مصرف کنندگان، تغییراتی در استراتژی خود ایجاد کرد: کم کردن از اندازه مبلمان، اولویت دادن به اقلام چند منظوره و تطبیق اتاق های نمایشگاهی با فضای داخلی معمول در ژاپن (مانند اضافه کردن کفپوش ها به سبک تاتامی ژاپنی)!
در نظر گرفتن سیستم های قیمت گذاری و پرداخت در بومی سازی ترجمه
«بومی سازی ارزی» ضرورتی است که هم به استراتژی قیمت گذاری و هم به گزینه های پرداخت می پردازد. داده ها نشان می دهد ۹۳٪ از مصرف کنندگان می گویند قیمت گذاری با ارز محلی یا همان پول رایج بازار هدف، بر روی تصمیمات خریدشان تأثیر می گذارد. همچنین مهم است که قیمت ها را بر اساس قدرت خرید با هنجارهای محلی تطبیق دهید.
در سال ۲۰۲۵، شرکت مایکروسافت قیمت گذاری خدمات ابری خود را بر اساس واحد پول رئال برزیل و پوند انگلیس تنظیم کرد تا با سطوح جهانی هماهنگ شود و ثبات و اعتماد را بهبود بخشد. در نتیجه، آنها با افزایش ۱۲ درصدی فروش مواجه شدند که بازتابی از نوسانات ارز محلی و شرایط تجاری بود. در همین حال، شرکت «زوم» راهبرد چند ارزی را برای مقابله با نوسانات نرخ ارز اتخاذ کرد و با انجام این کار، افزایش درآمد تا ۴۰ درصد را گزارش داد.
در نظر گرفتن کانال های فروش و توزیع در بومی سازی ترجمه
بازارهای آنلاین حدود ۳۰٪ از خرید های تجارت الکترونیک جهانی را تشکیل می دهند. در ایالات متحده آمریکا، آمازون به تنهایی ۳۷.۶٪ از بازار را در اختیار دارد. نکته این است که کپی کردن یک استراتژی جهانی به ندرت جواب می دهد. آزمایش ترکیبی از کانال ها، قالب های تبلیغاتی و استراتژی های بازاریابی در بخش های خرد به برندها کمک می کند تا نه تنها بفهمند چه چیزی می فروشد، بلکه نحوه رفتار مشتریان را نیز بیاموزند – مثلا اینکه چقدر سریع تصمیم می گیرند، چند وقت یکبار برمی گردند و چقدر وفادار می مانند؟
تطبیق محتوا، رابط ها(اینترفیس ها) و پیشنهادات با رفتارهای منطقه ای، بر اساس واکنش های کاربر و تجزیه و تحلیل داده ها، می تواند هوش مصنوعی را از یک موتور توصیه عمومی به یک ابزار پشتیبان برای تصمیم گیری واقعی تبدیل کند!
مدل ترکیبی «یونیکلو»(Uniqlo ) شامل فروشگاههای فیزیکی، تجارت الکترونیک و بازارهای محلی مثل «لازادا» و «آمازون» را با هم ترکیب می کند. در ژاپن، بازاریابی حساس به آب و هوا، فروش را ۱۱.۶ درصد افزایش داد. در جنوب شرقی آسیا، بازارهای موبایل- محور، شکاف های اعتماد و پرداخت را پر کردند. در سراسر اروپا و آمریکای شمالی، گسترش هماهنگ فروشگاهها، شناخت برند را تقویت کرد. همه این موارد ثابت می کنند که بینش های فرهنگی، که به کانال های مختلف افزوده شوند، عملکرد را به طریقی چشمگیر افزایش می دهند.
در نظر گرفتن انطباق قانونی و نظارتی در بومی سازی ترجمه:
تا سال ۲۰۲۵، هفتاد و یک درصد از کشورها قوانین حفظ حریم خصوصی داده ها را تصویب کردند که چیزی شبیه به «مقررات عمومی حفاظت از داده ها»(GDPR ) است. تعداد بیشتری از کشورها هنوز در حال تهیه پیش نویس قانون هستند. انطباق فقط یک الزام قانونی نیست، بلکه یک مزیت بازاریابی است. رویه های شفاف داده، پرداخت های امن و مجوزهای واضح نشان می دهد که یک شرکت برای حقوق مصرف کننده ارزش قائل است.
در سال ۲۰۲۵، کمیسیون ملی حفاظت از داده ها در لوکزامبورگ، آمازون را به دلیل نقض قوانین رضایت« مقررات عمومی حفاظت از داده ها»( GDPR ) در مورد تبلیغات، ۷۴۶ میلیون یورو جریمه کرد. این پرونده نه یک نقض داده، بلکه مسئله ای در خصوص شفافیت و رویه های ناکافی در زمینه رضایت را نمایان کرد. علاوه بر هزینه های مالی، لطمه به اعتبار این شرکت بسیار قابل توجه بود.
پرهیز از بومی سازی با نسخه یکسان برای همه
گزارش«نیمدزی»( Nimdzi ) در سال ۲۰۲۵ نشان داد که عدم بومی سازی عناصر برند مانند شعارها، تصاویر و طراحی، نرخ تعامل و تبدیل را تا ۲۵٪ کاهش می دهد. نیمدزی از شرکت های فعال در صنعت بومی سازی ترجمه برای کسب و کارهاست. بهتر است کسب و کارها با آزمایش های A/B (مقایسه الف و ب) طرح های آزمایشی در مقیاس کوچک و حلقه های بازخورد یکپارچه، اطمینان حاصل کنند که محصولات و کمپین های آنها از خطرات فرهنگی یا نظارتی در امان هستند.
موفقیت جهانی نتفلیکس از سرمایه گذاری در محتوای فرهنگی اصیل (مثلاً «بازی مرکب» در کره، «سرقت پول» در اسپانیا) در کنار دوبله، زیرنویس و حتی طراحی رابط کاربری سفارشی، شکوفا می شود. در هند، اشتراک های مخصوص تلفن همراه و گزینه های پرداخت محلی، باعث مقبولیت آن شدند. نتفلیکس از هوش مصنوعی برای مقیاس پذیری و از تخصص انسانی برای طنین فرهنگی استفاده می کند.
فرهنگ به عنوان یک فرآیند پویا
فرهنگ همیشه با روندهای جدید، الگوهای رفتاری و ظرافت هایی که هر روز در حال تکامل هستند، تغییر می یابد، به خصوص با مخاطبان نسل Z و نسل آلفا.
داده ها نشان می دهد که ۷۲٪ از مصرف کنندگان می گویند برند ها باید ارزش ها و هنجارهای فرهنگی خود را منعکس کنند تا بتوانند اعتماد را حفظ کنند. بنابراین، شرکت ها باید به رخدادهای فرهنگی در جاهایی که کار می کنند، توجه داشته باشند، باید با متخصصان محلی همکاری کنند و به اندازه کافی انعطاف پذیر باشند تا به سرعت محصولات و پیام های خود را تغییر دهند.
در سال ۲۰۲۴، آدیداس یک اپلیکیشن ویژه ماه رمضان را برای ورزشکاران روزه دار راه اندازی کرد. این اپلیکیشن، راهنمایی های تناسب اندام و تغذیه ای را ارائه می کرد که با مناسک مذهبی هماهنگ بود و به اشتراک گذاری اجتماعی کمک می کرد. این ابتکار فقط در مورد احترام به فرهنگ نبود، بلکه در مورد زندگی کردن در زمان واقعی بود که عمق بیشتری به وفاداری و اصالت می داد.
هوش مصنوعی در کارهای فنی مانند ترجمه، قیمت گذاری و تجزیه و تحلیل سریع داده ها عالی عمل می کند اما مثل انسان نیست. هوش مصنوعی نمی تواند طنز، احساسات و ظرافت های فرهنگی را درک کند درحالی که این مقوله ها وفاداری واقعی ایجاد می کنند.
کلید موثر برای توسعه ، ترکیبی از کارآمدی هوش مصنوعی با پیشینه فرهنگی و تخصص محلی است.

درباره حامد جلالی فر
مترجم حرفه ای هستم اما همیشه خود را زبان آموز می دانم چون یاد گرفتن نقطه پایان ندارد. هر کسی بگوید من در فلان زبان خارجی « فول هستم» یقین کنید بی سواد است. بیش از 20 سال است که به صورت حرفه ای روزانه بین 8 تا 12 ساعت با زبان گفتاری و نوشتاری سرو کار دارم ولی هنوز فول نشدم و هرگز هم فول نخواهم شد. در مسیر زبان آموزی یک « راه بلد» هستم و می خواهم راهنمای علاقه مندان به زبان باشم. کسانی هم که دوست دارند مترجم حرفه ای شوند می توانند پس از آنکه پذیرفتند زبان آموزی « دوی سرعت » نیست بلکه « دوی ماراتن» است با من همراه شوند و این مسیر را در کنار من طی کنند و به مترجم حرفه ای تبدیل شوند.
نوشتههای بیشتر از حامد جلالی فر
دیدگاهتان را بنویسید