زبان تخصصی مترجمی چیست؟

بازدیدها: ۳۹۰

حامد جلالی فر – مترجم ، پژوهشگر ترجمه

آموزش مترجمی زبان انگلیسی و نقش متفاوت زبان تخصصی مترجمی

زبان تخصصی همیشه یکی از نیازهای مهم دانشجویان و فارغ‌التحصیلان رشته‌های مختلف بوده است. اما زبان تخصصی مترجمی با تمام شاخه‌های دیگر تفاوت بنیادین دارد. اگر فردی وارد رشته‌هایی مثل پزشکی، مهندسی یا روانشناسی شود، مسیر زبانی او کاملاً مشخص است: فقط باید اصطلاحات و ساختارهای مرتبط با همان رشته را بیاموزد.
اما وقتی کسی تصمیم می‌گیرد آموزش ترجمه ببیند و وارد مسیر حرفه‌ای آموزش مترجمی زبان انگلیسی شود، ماجرا کاملاً تغییر می‌کند. او وارد دنیایی می‌شود که تک‌رشته‌ای نیست؛ چندصد رشته‌ای است.

──────────────────────────

چرا زبان تخصصی مترجمی با زبان تخصصی دیگر رشته‌ها فرق دارد؟

دانشجوی پزشکی فقط به یک مسیر زبانی نیاز دارد: پزشکی.
دانشجوی مهندسی فقط نیازمند واژگان و سبک نوشتاری مهندسی است.
اما مترجم حرفه‌ای، مخصوصاً کسی که مراحل آموزش مترجمی را جدی دنبال می‌کند، با وضعیتی کاملاً متفاوت روبه‌روست:

در یک هفته ممکن است چنین پروژه‌هایی دریافت کند:
• ترجمه متن روانپزشکی
• ترجمه مقاله ریاضی محض
• ترجمه بخش‌هایی از یک قرارداد حقوقی
• ترجمه متن زیست‌شناسی یا علوم سیاسی
• ترجمه گزارش فنی یک شرکت مهندسی

مترجم نه می‌تواند متخصص همهٔ این حوزه‌ها باشد و نه قرار است چنین ادعایی داشته باشد. اما باید این توانایی را کسب کند که در کوتاه‌ترین زمان، مفاهیم پایهٔ رشتهٔ مقصد را درک و بازآفرینی کند.
این دقیقاً همان جایی است که اهمیت آموزش ترجمه و دوره‌های حرفه‌ای آموزش مترجمی زبان انگلیسی آشکار می‌شود.

──────────────────────────

زبان تخصصی مترجمی: زبانی برای انتقال دانش، نه تولید دانش

در رشته‌های دیگر، زبان انگلیسی ابزاری است برای انجام کار حرفه‌ای:

پزشک مقاله می‌نویسد.
مهندس گزارش فنی تهیه می‌کند.
روانشناس داده تحلیل می‌کند.

اما در آموزش مترجمی هدف کاملاً متفاوت است.
در اینجا انگلیسی ابزار انجام یک شغل نیست؛ خود شغل است.
ترجمه فعالیت جانبی نیست، حرفه است.

به همین دلیل، زبان تخصصی مترجمی نه «دانش ثابت» است و نه «دایرهٔ مشخص واژگان».
این زبان یک مجموعه مهارت است:
• درک سریع متن‌های تخصصی
• تحقیق هوشمندانه
• بازسازی سبک علمی، حقوقی، تجاری، فنی یا ادبی
• انتقال دقیق معنی بدون تحریف

بنابراین برای یادگیری آن، به آموزش ترجمه‌ای طراحی‌شده برای مترجمان نیاز است، نه آموزش عمومی زبان.

──────────────────────────

چرا آموزشگاه‌های معمولی نمی‌توانند مترجم تربیت کنند؟

بیشتر آموزشگاه‌های زبان در ایران تنها روی موارد زیر تمرکز دارند:
• زبان عمومی
• مکالمه
• آمادگی آیلتس و تافل

اما هیچ‌کدام برای آموزش مترجمی زبان انگلیسی طراحی نشده‌اند.
در حالی که مسیر مترجمی نیازمند مهارت‌هایی است که در آموزشگاه‌های عادی هرگز آموزش داده نمی‌شود:

• تحلیل متن
• پژوهش واژگانی
• استخراج اصطلاحات تخصصی
• بازنویسی علمی دقیق
• درک ساختارهای انگلیسی کتابی و دانشگاهی
• ویرایش و بومی‌سازی (Localization)

اگر هدف یادگیری مکالمه باشد، آموزشگاه‌های عادی مناسب‌اند؛
اما اگر هدف آموزش مترجمی و ورود حرفه‌ای به بازار ترجمه باشد، مسیر کاملاً متفاوت است.

──────────────────────────

مترجم امروز فقط Translator نیست؛ یک Language Service Provider است

در استانداردهای جهانی، مترجم حرفه‌ای را «ارائه‌دهندهٔ خدمات زبانی» یا LSP می‌نامند.
این یعنی فرد علاوه بر ترجمه، باید بتواند:

• ویرایش تخصصی
• بازنویسی
• زیرنویس
• ترجمه محتوای وب
• ترجمه هم‌زمان
• بومی‌سازی نرم‌افزار و وب‌سایت

ارائه دهد.
به همین دلیل، کسی که می‌خواهد LSP باشد، به آموزش ترجمهٔ ویژه نیاز دارد؛ نه کلاس‌های عمومی یا دوره‌های سطح مقدماتی.

──────────────────────────

آموزش مترجمی زبان انگلیسی؛ ورود به گسترده‌ترین شاخهٔ زبان تخصصی

زبان تخصصی پزشکی محدود است و به تدریج ثابت می‌شود.
زبان تخصصی حقوق چارچوب مشخص دارد.
زبان تخصصی مهندسی نیز همین‌طور.

اما زبان تخصصی مترجمی یک جهان باز است.
مترجم نمی‌داند پروژهٔ فردا چیست و چه حوزه‌ای انتظارش را می‌کشد.

تنوع کاری مترجم همیشه در حال تغییر است:
• امروز پروژه علمی
• فردا متن تجاری
• پس‌فردا گزارش مدیریتی
• هفتهٔ بعد مقاله پژوهشی
• ماه بعد بومی‌سازی اپلیکیشن

و دقیقاً به همین دلیل است که آموزش ترجمه باید پویاترین نوع آموزش زبانی باشد.

──────────────────────────

چطور باید زبان تخصصی مترجمی را یاد گرفت؟

هرکس که به دنبال آموزش مترجمی زبان انگلیسی است، باید چهار ستون اصلی را از ابتدا بیاموزد:

۱) مهارت تحقیق سریع
۲) توانایی تشخیص سبک نوشتاری هر حوزه
۳) قدرت بازنویسی دقیق در فارسی
۴) درک عمیق ساختارهای پیچیده انگلیسی

به همراه این چهار مهارت پایه، زبان‌آموز باید بیاموزد چگونه در هر پروژه، یک «متخصص موقت» شود؛ نه برای تولید دانش، بلکه برای انتقال بی‌نقص دانش.

──────────────────────────

نقش گروه زبان و ترجمه جلالی‌فر در آموزش مترجمی

گروه زبان و ترجمه جلالی‌فر با همین هدف ایجاد شده:
تهیه و ارائهٔ دوره‌های آموزش مترجمی، آموزش ترجمه، و دوره‌های آنلاین مترجمی زبان انگلیسی که کاملاً مخصوص مترجمان آینده طراحی شده است.

تمرکز دوره‌ها بر موارد زیر است:
• ترجمه انگلیسی به فارسی
• ترجمه فارسی به انگلیسی
• تحلیل و بازنویسی علمی
• تکنیک‌های ترجمه حرفه‌ای
• آموزش تخصصی برای LSP شدن

اینجا آموزشگاه زبان عمومی نیست؛
اینجا جایی است که مترجمان حرفه‌ای ساخته می‌شوند.

──────────────────────────

جمع‌بندی: مترجم کسی است که هر روز وارد یک جهان جدید می‌شود

اگر پزشکی یا مهندسی فقط به یک مسیر تخصصی نیاز دارد، مترجم باید ده‌ها مسیر را بشناسد.
اگر در رشته‌های دیگر، زبان ابزار انجام کار است، در مترجمی زبان خودِ کار است.
اگر آموزشگاه‌های عمومی برای مکالمه مناسب‌اند، مسیر مترجمی نیازمند دوره‌هایی است که بر پایهٔ آموزش ترجمه حرفه‌ای طراحی شده باشند.

اگر شما به دنبال دوره آنلاین مترجمی زبان انگلیسی یا شروع مسیر حرفه‌ای ترجمه هستید، همین نقطه بهترین شروع ممکن است.

این مسیر بی‌پایان، شغلی ارزشمند، درآمدزا و سرشار از رشد است.
و با آموزش درست، شما می‌توانید به یکی از مترجمان حرفه‌ای نسل جدید تبدیل شوید.